بسیاری از پدر و مادرها مشکلاتی برسر خوابیدن کودک در اتاق خواب خودش و جدا کردن اتاق خواب خردسال خود دارند. بیشتر این مشکلات خواب کودکان از همان دوران نوزادی و نوپایی سرچشمه میگیرد. اگر برنامه خواب کودک در تا دوسالگی تنظیم شود کودکان در دوران خردسالی و سنین بزرگتر در این زمینه دچار مشکل نخواهند شد . کودکان معمولا با بهانه های مختلف حاضر به خوابیدن در اتاق خواب خود نمیشوند و والدین بهر دلیلی وجود کودک را در رختخواب خود تحمل میکنند . جدا کردن اتاق خواب کودکانی که مادر خانه دار دارند تا دوتا دو سال و نیم بایستی صورت بگیرد و کودکانی که مادر شاغل دارند میتوانندسه تا سه سال و نیم نیز صبر کنند البته کودک نبایستی در رختخواب پدر و مادر بخوابد بلکه باید جای خواب جداگانه ای برای او در نظر گرفته شود .
برای خواباندن کودک در اتاق خواب خودش کارهای زیر را انجام دهید : -برای خواب کودک برنامه مشخصی در نظر بگیرید: کودک بایستی از زمان مشخصی خود را برای خوابیدن آمائه کند . حتی اگر خوابش نمی آید . معمولا یکساعت پیش از خواب کودک را حمام کنید . سپس مسواک زده و بعد از آن اورا به اتاق خوابش راهنمایی کنید. -کنار کودک بمانید و برایش قصه تعریف کنید و یا کتاب بخوانید . روزهای ابتدایی جدا کردن کودک بهتر است در اتاق خواب کنار تختش بنشینید . و کم کم فاصله خود را از تخت او بیشتر کنید . ممکن است شب‌های اول بسیار سخت باشد. کودک هزار بهانه میتراشد تا خودش را به تخت پدرو مادر برساند د. شاید او پشت در اتاق شما بخوابد تا نشان دهد نمی‌خواهد از شما جدا شود. اما صبوری در این زمینه میتواند شما را سریعتر به مقصود برساند . برای اینکار بهتر است :
– کودک را درون تختش خوابانده ، در آغوش گرفته ، ببوسید و به او بگویید که وقت خوابیدن است و بعد نزدیک تخت روی زمین قرار بگیريد بهیچ عنوان درون تختخواب کودک نروید یا لب آن ننشینید و یا عضوی از بدن مانند دست یا موی خود را به کودک ندهید. –صورت مادر یا پدر نباید را بطرف کودک تا او نتواند به چشم‌های شما نگاه کند. به کودک بگویید که زمان خواب است و بایستی چشم‌هایش را ببندد. –چراغ ها را خاموش کنید و اگر کودک علاقه دارد برایش آباژور کودک بگذارید . -برای کودک قصه بگویید یا کتاب بخوانید و پس از آنکه تمام شد دیگر با او حرف نزنید تا کودک بخواب رود . –همه اینکارها را هر شب تکرار کنید و فاصله خود را از تخت کودک بیشتر کنید تا به پشت در اتاق برسید . –کودک بعد از تکرار نشستن پدر و مادر بیرون اتاق خوابش ، یاد میگیرد که خودش به تنهایی بخوابد. اما برای ایجاد این بایستی صبر و حوصله بخرج دهید و زمان صرف کنید . نکات زیر را رعایت کنید:
– جدا کردن اتاق خواب کودک در سنین خردسالی باید بتدریج و با صبر و حوصله صورت گیرد . شاید برخی از افراد از ابتدا اتاقی را برای نوزادشان در نظر بگیرند و از همان ابتدا اقدام به خواباندن نوزاد در اتاق خودش بکنند . در این موراد از ابتدا کودک به خوابیدن در اتاق خودش عادت دارد اما در سنین بالاتر بایستی حتما بتدریج این مساله حل شود. -پیش از انجام دادن اینکار با کودک صحبت کنید و او را از نظر ذهنی آماده کنید . کتابهایی در این زمینه برایش بخوانید . –اگر در طول دو هفته اول علائم اضطرابی مهمی به چشم نیامد، برای هفته سوم مادر پس از خواباندن کودک در اتاقش به اتاق خواب خود برای استراحت می‌رود. در این شرایط وجود چراغی که مسیر راه کودک را برای رسیدن به اتاق مادر روشن نگه دارد الزامی است. –صبوری و مدیریت درست ، به دور از دلسوزی‌و نگرانی و اضطراب شرط اصلی در تحقق تغییر این عادت است. زیرا اضطراب ازمادر به کودک نیز انتقال میابد . ـ از تخت خواب مناسب و استاندارد برای کودکان خردسال استفاده کنید . مناسب ترين تخت خواب تختهای با اندازه بين تخت نوزاد و تخت نوجوان. تخت خواب کودک بایستی راحت باشدو تشک مناسب داشته باشد و مورد علاقه کودک باشد . ـ اگر بعد از خواباندن کودک بیدار شد و به رختوخواب شما آمد با وجود خستگی ، کودک را به اتاقش برگردانيد. و به او يادآوری نمایید «عزیزم تو باید توی اتاق خودت بخوابی». نکات بيشتر
ـ ترس‌و نگرانیهای فرزند خود را ریشه یابی کنید .احساساتش را نادیده نگیرید و درباره آنها باهم گفتگو کنید. ـ به او بگوييد که حيوانات جنگل هرگز نمي‌توانند وارد اتاق خوابش شوند. هيولا واقعي نيست و اگر فکر مي‌کنيد بعضي از قصه‌هاي خيالي مي‌توانند برداشت غلطي براي کودکتان ايجاد کنند آنها را نخوانيد. ـ ليوان آبی کنار تخت کودک قرار دهید از بهانه کودکان برای بيرون آمدن از اتاق خواب تشنگی میباشد . ـ پیش از خوابیدن کودک را به دستشویی ببريد تا با آرامش بخوابد. ـ ممکن است در پروسه جدا کردن اتاق خواب کودک ،ممکن است کودک دچار شب ادراري نيز بشود. هرگز با عتاب و تحقير واکنش نشان ندهيد و اين شرايط را تحمل کنيد. ـ دو یا چند تغییر همزمان را برای کودک انجام ندهید . مثلا از پوشک گرفتن کودک و یا از شیر گرفتن کودک همزمان با جدا کردن اتاق خواب او نباید باهم صورت گیرد .
خواب این امکان را برای کودک فراهم می کند تا قوای از دست رفته ی خود را بازیابد، بزرگ شود و مغز او رشد کند.
میزان خواب کودک و نوزاد در روزساعت کودک
نوزاد در اولین ماه های تولدش زیاد می خوابد. میزان خواب نوزاد بسیار بیشتر از میزان بیدار بودنش است.
– خواب نوازد در ابتدای تولد: حدود ۱۸ تا ۲۰ ساعت
– خواب نوزاد در ۱ تا ۳ ماهگی: ۱۸ تا ۱۹ ساعت
-خواب نوزاد در ۴ تا ۵ ماهگی: ۶ تا ۱۷ ساعت: دوره ای که برنامه ی ساعت خواب کودک کمی ثابت می شود.
-خواب نوزاد در ۶ تا ۸ ماهگی: ۱۵ تا ۱۶ ساعت
-در ۹ تا ۱۲ ماهگی: ۱۴ تا ۱۵ ساعت
خواب روزانه ی کودک
– از ابتدای تولد تا ۶ ماهگی: ۳ بار خواب روزانه ضروری است: یک بار پیش از ظهر و دو بار بعد از ظهر.
– از ۹ ماهگی تا ۱ سالگی: خواب بعد از ظهر در این سن دیگر اجباری نیست.
توصیه هایی برای اینکه کودک بهتر بخوابد
– کودک را چه در روز و چه در شب در تاریکی کامل نخوابانید. زیرا کودک تا ۳ یا ۴ ماهگی برای تفکیک شب و روز از یک دیگر مشکل دارد؛ به طور مثال شب ها چراغ خوابی در اتاق کودک روشن کنید. شب خواب کودک
– کودک را با عجله نخوابانید: او را عادت دهید که آرام آرام به خواب برود.
– قبل از خواب با کودک بازی هایی نکنید که موجب سرزندگی او شود.
– فضای آرام و اطمینان بخشی در اتاق خواب کودک به وجود آورید.
– کودک را مجبور نکنید تا بلافاصله بعد از دراز کشیدن به خواب برود.
– از تغییردادن محل گهواره ، اسباب بازی ها و تشک خواب او پرهیز کنید.
– زمانی که مشاهده کردید کودک گریه می کند، بسیار تکان می خورد، خمیازه می کشد و چشمانش را می مالد، بدین معناست که خسته است و وقت خواب اوست.
– لازم نیست زمانی که او می خوابد هر ۱۵ دقیقه در اتاق او را بازکنید تا از خواب بودن او اطمینان یابید. زیرا ممکن است این کار باعث بد خوابی او شود.
– هنگامی که کودک در اتاق خوابش بیدار می شود و گریه می کند فورا وارد اتاق خواب او نشوید. چند لحظه صبر کنید تا او خود دوباره به تنهایی بخوابد.
– کودک اغلب در طول خوابش، بیدار می شود و گریه می کند و سپس فورا دوباره می خوابد. گاهی ۸ بار در شب بیدار میشود: بیدار شدن او ، بین ۱ تا ۱۰ دقیقه، طول می کشد. کودک گریه می کند، غرغر می کند و دوباره می خوابد؛ نباید در مدت این بیدار شدن به کودک سر زد. زیرا او عادت می کند که به تنهایی نخوابد و حتما کسی برای خوابیدن در کنار او باشد.
– بهتر است سر و صدای خانه به اتاق کودک راه نیابد. لازم است کودک در سکوت بخوابد.
– بین ۳ تا ۶ ماهگی نیازی نیست که نیمه شب ها به کودک شیر داد مگر آن که پزشک شیر دادن در نیمه های شب را توصیه کرده باشد.
– بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که کودک در اولین هفته های تولد در اتاق خواب والدین بخوابد. اما این وضع بهتر است بیش از ۶ ماه طول نکشد. زیرا ممکن است در آینده برای کودک مشکلات خواب و مشکلات رفتاری به وجود آورد.
– کودکانی که مادران آنها در دوران بارداری دچار اضطراب و یا افسردگی بوده اند، ممکن است در خوابیدن کمی مشکل داشته باشند.
کودک باید به چه شکلی بخوابد؟
– کودک باید حتما به پشت بخوابد. زیرا در صورتی که کودک روی شکم بخوابد با خطر جدی مرگ ناگهانی رو به رو است.
– دمای اتاق نباید از ۱۸ تا ۲۰ درجه بیشتر شود. بعضی از والدین تصور می کنند که هرچه اتاق گرمتر باشد کودک سلامتی بیشتری خواهد داشت: این فکر اشتباه باعث به وجود آمدن آلرژی های گوناگون می شود(اگزما، التهاب نایژه(برونشیت)، آسم، التهاب گلو و …).
– در اتاق کودک سیگار نکشید.
– از تشک مناسب برای اندازه ی تخت کودک استفاده کنید.
